عوارض شکستگی کاسه چشم (اربيت) | علائم، درمان و پیامدها
شکستگی کاسه چشم یکی از آسیب‌های جدی ناحیه صورت است که می‌تواند عملکرد بینایی و زیبایی فرد را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله جامع به بررسی انواع عوارض شکستگی کاسه چشم، روش‌های تشخیص و درمان آن می‌پردازیم.
شکستگی کاسه چشم چیست؟
کاسه چشم یا اربيت (Orbit) ساختاری استخوانی است که کره چشم و عضلات حرکتی آن را در بر می‌گیرد. این ناحیه به دلیل ظرافت و نزدیکی به سینوس‌ها و مغز، در معرض آسیب‌های شدید ناشی از ضربه‌های مستقیم یا غیرمستقیم قرار دارد. شکستگی این ناحیه می‌تواند خفیف یا گسترده باشد و در صورت عدم درمان مناسب، منجر به عوارض جبران‌ناپذیر گردد.
عوامل ایجاد شکستگی کاسه چشم
- تصادفات رانندگی
- ضربه‌های ورزشی (مثل بوکس، فوتبال یا بسکتبال)
- سقوط از ارتفاع
- درگیری‌های فیزیکی و ضربات مستقیم
- آسیب‌های ناشی از اجسام سخت یا پرتابی
علائم اولیه شکستگی کاسه چشم
نشانه‌های شکستگی کاسه چشم می‌تواند بسته به شدت ضربه متفاوت باشد اما شایع‌ترین علائم عبارتند از:
- کبودی و تورم شدید اطراف چشم
- دوبینی یا تاری دید
- خونریزی داخل چشم یا اطراف آن
- احساس بی‌حسی در گونه یا پیشانی
- کاهش حرکت چشم در جهات خاص
عوارض شکستگی کاسه چشم
شکستگی کاسه چشم اگر به موقع تشخیص و درمان نشود، می‌تواند عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدتی ایجاد کند. در ادامه به مهم‌ترین عوارض آن می‌پردازیم:
۱. دوبینی (دیپلوپی)
یکی از شایع‌ترین عوارض شکستگی اربیت، دوبینی است که به دلیل گیر کردن عضلات چشم یا آسیب به اعصاب حرکتی ایجاد می‌شود. این عارضه می‌تواند دائمی یا موقت باشد.
۲. فرورفتگی چشم (Enophthalmos)
در برخی موارد، چشم آسیب‌دیده به داخل کاسه چشم کشیده می‌شود. این حالت علاوه بر تغییر ظاهری، می‌تواند بر عملکرد بینایی نیز اثر منفی بگذارد.
۳. آسیب به عصب بینایی
ضربه شدید ممکن است باعث فشار یا قطع عصب بینایی شود که در نهایت منجر به کاهش دائمی بینایی یا حتی نابینایی می‌شود.
۴. محدودیت حرکتی چشم
در اثر آسیب عضلات یا گیر افتادن آن‌ها در خطوط شکستگی، حرکات طبیعی چشم محدود می‌شود و فرد در نگاه به جهات مختلف دچار مشکل می‌گردد.
۵. عفونت و سینوزیت
به دلیل ارتباط کاسه چشم با سینوس‌ها، احتمال انتقال عفونت و ایجاد سینوزیت مزمن وجود دارد.
۶. اختلالات زیبایی و روانی
تغییر شکل صورت، افتادگی پلک یا عدم تقارن چشم‌ها می‌تواند بر اعتماد به نفس فرد تأثیر منفی بگذارد.
روش‌های تشخیص شکستگی کاسه چشم
پزشک با توجه به علائم بالینی و استفاده از ابزارهای تصویربرداری، شدت و محل شکستگی را مشخص می‌کند. مهم‌ترین روش‌های تشخیص عبارتند از:
- معاینه بالینی دقیق چشم و حرکات آن
- تصویربرداری CT-Scan برای مشاهده خطوط شکستگی
- MRI در موارد مشکوک به آسیب بافت نرم
- بررسی میدان دید و عصب بینایی
درمان شکستگی کاسه چشم و پیشگیری از عوارض
روش درمانی بسته به شدت آسیب متفاوت است. در شکستگی‌های خفیف ممکن است فقط استراحت و دارو کافی باشد، اما در موارد شدید، جراحی ضروری است.
درمان‌های غیرجراحی
- استفاده از کمپرس سرد برای کاهش تورم
- مصرف آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری از عفونت
- محدودیت فعالیت‌های شدید بدنی
- پیگیری منظم با چشم‌پزشک
درمان‌های جراحی
در صورت وجود دوبینی شدید، فرورفتگی چشم یا شکستگی وسیع، عمل جراحی بازسازی اربیت انجام می‌شود. این عمل معمولاً با استفاده از گرافت یا ایمپلنت‌های مخصوص صورت می‌گیرد.
سؤالات متداول درباره عوارض شکستگی کاسه چشم
آیا همه شکستگی‌های کاسه چشم نیاز به جراحی دارند؟
خیر. بسیاری از شکستگی‌های خفیف با استراحت و درمان دارویی بهبود می‌یابند. اما در موارد شدید جراحی الزامی است.
چه مدت طول می‌کشد تا عوارض شکستگی کاسه چشم برطرف شود؟
این زمان بسته به شدت آسیب متفاوت است. در شکستگی‌های خفیف معمولاً طی چند هفته بهبود حاصل می‌شود اما در موارد شدید ممکن است ماه‌ها طول بکشد.
آیا دوبینی ناشی از شکستگی کاسه چشم دائمی است؟
دوبینی ممکن است موقت یا دائمی باشد. درمان زودهنگام احتمال بهبود کامل را افزایش می‌دهد.
