جراحی اندوسکوپیک مفصل فک برای شکستگی فک
شکستگی فک یکی از شایع‌ترین آسیب‌های استخوانی در ناحیه صورت است که می‌تواند بر عملکرد گفتار، جویدن و زیبایی صورت تأثیر بگذارد. امروزه با پیشرفت تکنیک‌های جراحی، روش اندوسکوپیک مفصل فک به‌عنوان یک روش کم‌تهاجمی و مؤثر برای درمان شکستگی فک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شکستگی فک چیست؟
شکستگی فک به آسیب و ترک یا جدایی استخوان‌های فک گفته می‌شود که معمولاً بر اثر ضربه مستقیم، تصادفات رانندگی، سقوط یا آسیب‌های ورزشی رخ می‌دهد. می‌تواند در ناحیه فک بالا (ماگزیلا) یا فک پایین (ماندیبل) ایجاد شود. بسته به محل و شدت آسیب، درمان می‌تواند شامل تثبیت استخوان با پیچ و پلاک یا استفاده از روش‌های پیشرفته‌تر مانند جراحی اندوسکوپیک مفصل فک باشد.
اندوسکوپی مفصل فک چیست؟
اندوسکوپی مفصل فک یک روش جراحی کم‌تهاجمی است که در آن با استفاده از ابزار اندوسکوپ، جراح می‌تواند داخل مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ) و ساختارهای اطراف آن را مشاهده و عمل ترمیم یا تثبیت شکستگی را انجام دهد. این روش به دلیل برش‌های کوچک، کاهش خونریزی و بهبود سریع‌تر بیمار، جایگزین مناسبی برای روش‌های باز سنتی محسوب می‌شود.
مزایای جراحی اندوسکوپیک فک
- کاهش برش جراحی و عدم باقی ماندن جای زخم بزرگ روی صورت
- کاهش عفونت و عوارض پس از عمل
- کاهش میزان خونریزی حین جراحی
- بهبود سریع‌تر عملکرد فک و بازگشت زودتر به فعالیت‌های روزانه
- دقت بالاتر در تثبیت استخوان‌های شکسته
چه زمانی به جراحی اندوسکوپیک مفصل فک نیاز است؟
تصمیم به انجام جراحی اندوسکوپیک شکستگی فک معمولاً در شرایط زیر گرفته می‌شود:
- وجود شکستگی در ناحیه نزدیک به مفصل فکی-گیجگاهی
- شکستگی‌های جابجا شده که با درمان غیرجراحی بهبود نمی‌یابند
- وجود محدودیت شدید در باز و بسته کردن دهان
- شکستگی‌هایی که بر زیبایی و تقارن صورت اثر می‌گذارند
مراحل جراحی اندوسکوپیک مفصل فک
۱. آماده‌سازی بیمار
پیش از عمل، بیمار تحت معاینات کامل فیزیکی، تصویربرداری (سی‌تی اسکن یا ام‌آر‌آی) و بررسی وضعیت عمومی قرار می‌گیرد. بیهوشی عمومی معمولاً برای این نوع جراحی استفاده می‌شود.
۲. دسترسی اندوسکوپیک
جراح برش‌های کوچکی در ناحیه اطراف گوش یا داخل دهان ایجاد می‌کند و اندوسکوپ را وارد می‌نماید. این ابزار دارای دوربین با وضوح بالا است که امکان مشاهده دقیق شکستگی را فراهم می‌کند.
۳. تثبیت شکستگی
پس از شناسایی محل شکستگی، استخوان‌ها در موقعیت صحیح قرار داده شده و با پیچ یا پلاک‌های مخصوص تثبیت می‌شوند.
۴. پایان عمل و بخیه
در پایان، برش‌ها بخیه زده می‌شوند. به دلیل کوچک بودن برش‌ها، جای زخم بسیار ناچیز خواهد بود.
مراقبت‌های بعد از جراحی اندوسکوپیک فک
- استفاده از داروهای مسکن و آنتی‌بیوتیک طبق دستور پزشک
- رعایت رژیم غذایی نرم و مایعات در هفته‌های اول
- اجتناب از باز کردن بیش از حد دهان و حرکات ناگهانی فک
- استفاده از کمپرس سرد در ۴۸ ساعت اول برای کاهش تورم
- پیگیری جلسات فیزیوتراپی فک در صورت تجویز پزشک
عوارض احتمالی جراحی اندوسکوپیک فک
اگرچه این روش عوارض کمتری نسبت به جراحی باز دارد، اما ممکن است برخی عوارض نادر رخ دهند:
- عفونت محل جراحی
- خونریزی جزئی
- آسیب موقت به اعصاب صورت
- محدودیت حرکتی کوتاه‌مدت فک
با انتخاب جراح ماهر و رعایت کامل دستورات بعد از عمل، احتمال بروز این عوارض به حداقل می‌رسد.
مقایسه جراحی اندوسکوپیک با جراحی باز فک
| ویژگی | جراحی اندوسکوپیک | جراحی باز |
|---|---|---|
| اندازه برش | کوچک و کمتر از ۱ سانتی‌متر | بزرگ و قابل مشاهده |
| دوران نقاهت | کوتاه‌تر | طولانی‌تر |
| احتمال باقی‌ماندن جای زخم | خیلی کم | زیاد |
| دقت در جراحی | بسیار بالا | متوسط |
هزینه جراحی اندوسکوپیک مفصل فک
هزینه جراحی شکستگی فک با روش اندوسکوپیک به عواملی مانند میزان شکستگی، تجهیزات بیمارستان، دستمزد جراح و نوع بیمه بستگی دارد. به طور کلی این روش ممکن است کمی هزینه‌برتر از جراحی باز باشد، اما مزایای آن از نظر کاهش عوارض و دوران نقاهت کوتاه‌تر، این هزینه را توجیه‌پذیر می‌سازد.
سؤالات متداول درباره جراحی اندوسکوپیک شکستگی فک
۱. آیا همه بیماران کاندید مناسبی برای این روش هستند؟
خیر. برخی شکستگی‌های پیچیده یا همراه با آسیب شدید بافت نرم ممکن است نیاز به جراحی باز داشته باشند.
۲. دوران نقاهت چقدر طول می‌کشد؟
بیماران معمولاً طی ۲ تا ۴ هفته بهبود نسبی پیدا می‌کنند و می‌توانند به فعالیت‌های روزمره بازگردند.
۳. آیا این جراحی دردناک است؟
به دلیل استفاده از بیهوشی عمومی حین عمل، بیمار دردی احساس نمی‌کند و بعد از عمل نیز با مسکن کنترل می‌شود.
