عفونت چشم بعد از شکستگی کاسه چشم؛ علائم، علل، درمان و پیشگیری

مقدمه

شکستگی کاسه چشم یا شکستگی اربیت یکی از آسیب‌های مهم در ناحیه صورت است که معمولاً در اثر ضربه‌های شدید مانند تصادفات رانندگی، سقوط از ارتفاع یا آسیب‌های ورزشی به وجود می‌آید. این شکستگی‌ها می‌توانند عوارض مختلفی به دنبال داشته باشند؛ از تغییر شکل ظاهری صورت گرفته تا دوبینی، کاهش بینایی و حتی عفونت چشم. عفونت یکی از خطرناک‌ترین پیامدهای شکستگی کاسه چشم است که در صورت عدم درمان به موقع، می‌تواند منجر به آسیب‌های دائمی بینایی یا حتی تهدید حیات بیمار شود.

در این مطلب به طور کامل با علائم عفونت چشم پس از شکستگی کاسه چشم، عوامل ایجادکننده، روش‌های درمان و راه‌های پیشگیری آشنا می‌شوید.

---

شکستگی کاسه چشم چیست؟

کاسه چشم یا اربیت، یک حفره استخوانی پیچیده است که چشم و ساختارهای حیاتی اطراف آن (عصب بینایی، عضلات حرکتی چشم و رگ‌های خونی) را محافظت می‌کند. ضربه‌های شدید می‌توانند باعث شکستگی دیواره‌های مختلف این حفره شوند.
انواع شکستگی کاسه چشم شامل:

• شکستگی بلو-آوت (Blow-out) یا شکستگی دیواره پایینی و داخلی

• شکستگی لبه کاسه چشم

• شکستگی‌های ترکیبی و پیچیده

این شکستگی‌ها گاهی با کبودی و تورم ساده اطراف چشم بروز می‌کنند، اما در برخی موارد مشکلات جدی‌تری مانند ورود عفونت به بافت‌های اطراف چشم را به همراه دارند.

---

چرا بعد از شکستگی اربیت عفونت ایجاد می‌شود؟

عفونت چشم پس از شکستگی اربیت به دلایل مختلفی رخ می‌دهد، از جمله:

1. ارتباط مستقیم با سینوس‌ها
   دیواره‌های کاسه چشم با سینوس‌های بینی و فک بالا در تماس هستند. در صورت شکستگی، راهی بین سینوس آلوده و چشم باز می‌شود و باکتری‌ها می‌توانند به راحتی وارد بافت اربیتال شوند.

2. وجود زخم باز یا جسم خارجی
   اگر شکستگی همراه با زخم پوستی یا ورود جسم خارجی (مانند شیشه یا فلز) باشد، احتمال آلودگی بسیار زیاد خواهد شد.

3. ضعف سیستم ایمنی
   افرادی که دیابت یا نقص ایمنی دارند، بیشتر در معرض عفونت قرار می‌گیرند.

4. بهداشت نامناسب زخم یا تأخیر در درمان
   عدم شست‌وشوی مناسب زخم، بخیه آلوده یا تأخیر در مراجعه به پزشک می‌تواند باعث عفونت شود.

---

علائم عفونت چشم بعد از شکستگی کاسه چشم

تشخیص به‌موقع علائم عفونت بسیار حیاتی است. برخی از نشانه‌های مهم عبارت‌اند از:

• تورم و قرمزی شدید پلک‌ها

• درد فزاینده و عمقی اطراف چشم

• تب و لرز

• ترشحات چرکی از چشم یا زخم

• دوبینی یا تاری دید

• محدودیت حرکت چشم و احساس فشار در پشت کره چشم

• سردرد شدید یا درد گونه و پیشانی

💡 نکته مهم: اگر بعد از شکستگی کاسه چشم، دیدتان کاهش پیدا کرد یا دچار تب شدید شدید، این وضعیت یک اورژانس پزشکی محسوب می‌شود و باید سریع به بیمارستان مراجعه کنید.

---

چه کسانی بیشتر در معرض عفونت هستند؟

• افرادی که سینوزیت فعال یا مزمن دارند

• بیماران دیابتی یا دارای نقص ایمنی

• افرادی که از داروهای سرکوب‌کننده ایمنی (مثل کورتون) استفاده می‌کنند

• بیمارانی که به موقع به پزشک مراجعه نمی‌کنند یا داروهایشان را کامل مصرف نمی‌کنند

• افراد سیگاری و کسانی که تغذیه ضعیفی دارند

---

روش‌های تشخیص عفونت

پزشک برای تشخیص عفونت چشم بعد از شکستگی اربیت معمولاً از روش‌های زیر استفاده می‌کند:

• معاینه بالینی: بررسی دید، حرکات چشم، تورم و علائم عفونت.

• آزمایش خون: بررسی افزایش گلبول‌های سفید و نشانه‌های التهاب.

• تصویربرداری (سی‌تی‌اسکن): مشاهده دقیق شکستگی، وجود مایع یا آبسه.

• کشت ترشحات: برای شناسایی نوع باکتری و انتخاب بهترین آنتی‌بیوتیک.

---

عوارض عفونت چشم بعد از شکستگی اربیت

اگر درمان عفونت به موقع انجام نشود، می‌تواند عواقب جدی به دنبال داشته باشد:

• سلولیت اربیتال (التهاب گسترده بافت‌های اطراف چشم)

• آبسه اربیتال (تشکیل چرک در اطراف چشم)

• اندوفتالمیت (عفونت داخل کره چشم که بسیار خطرناک است)

• آسیب عصب بینایی و کاهش دائمی بینایی

• گسترش عفونت به مغز (مانند مننژیت یا ترومبوز سینوس کاورنوس)

---

درمان عفونت چشم بعد از شکستگی کاسه چشم

۱. درمان دارویی

• آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی یا تزریقی بر اساس شدت عفونت

• داروهای ضدالتهاب و مسکن‌ها برای کاهش درد و تورم

• در برخی موارد قطره یا پماد آنتی‌بیوتیک

۲. درمان جراحی

در موارد شدیدتر، جراحی ممکن است لازم شود، مانند:

• تخلیه آبسه اربیتال

• خارج کردن جسم خارجی آلوده

• ترمیم شکستگی اربیت و آزاد کردن عضلات گرفتار

۳. درمان عوامل زمینه‌ای

• کنترل قند خون در بیماران دیابتی

• درمان همزمان سینوزیت یا سایر عفونت‌های مرتبط

---

مراقبت‌های خانگی و توصیه‌های مهم

• استفاده از کمپرس سرد در روزهای اول برای کاهش تورم

• بالا نگه داشتن سر هنگام استراحت

• پرهیز از فین کردن شدید یا عطسه با دهان بسته

• رعایت بهداشت زخم و شست‌وشوی ملایم آن

• پرهیز از شنا، استفاده از لنز تماسی یا آرایش چشم تا زمان بهبودی کامل

• مصرف منظم داروها طبق دستور پزشک

---

راه‌های پیشگیری

• استفاده از محافظ چشم در ورزش‌ها و کارهای پرخطر

• درمان به موقع سینوزیت و مشکلات بینی

• رعایت بهداشت و تعویض منظم پانسمان‌ها

• تکمیل دوره آنتی‌بیوتیک در صورت تجویز

• داشتن تغذیه مناسب و ترک سیگار برای تقویت سیستم ایمنی

---

چه زمانی باید فوراً به پزشک مراجعه کرد؟

• کاهش دید یا دوبینی جدید

• تب بالا و لرز

• درد شدید و تورم سریع پلک‌ها

• خروج چرک یا بوی بد از بینی و چشم

• سردرد شدید یا علائم عصبی مانند گیجی

---

جمع‌بندی

عفونت چشم بعد از شکستگی کاسه چشم یکی از عوارض جدی و خطرناک است که می‌تواند به سرعت پیشرفت کند. شناخت علائم هشدار، مراجعه به موقع به پزشک و رعایت مراقبت‌های خانگی نقش کلیدی در پیشگیری از عوارض جدی مثل کاهش دائمی بینایی دارند. اگر دچار ضربه به صورت یا چشم شدید، حتی در صورت ظاهر شدن علائم خفیف، مراجعه به چشم‌پزشک یا جراح فک و صورت ضروری است.