تفاوت بین شکستگی فک و دررفتگی فک | علائم، علل و درمان
فک یکی از بخش‌های حیاتی و حساس در بدن انسان است که در عملکردهایی همچون غذا خوردن، صحبت کردن و حتی تنفس نقش حیاتی دارد. آسیب به فک ممکن است در قالب شکستگی یا دررفتگی رخ دهد، که هر کدام درمان و علائم خاص خود را دارند. در این مقاله، به بررسی دقیق تفاوت شکستگی فک و دررفتگی فک می‌پردازیم تا با علائم، دلایل و روش‌های درمان آن‌ها آشنا شوید.
شکستگی فک چیست؟
شکستگی فک زمانی اتفاق می‌افتد که استخوان فک (معمولاً فک پایین یا مندیبل) در اثر ضربه مستقیم یا فشار شدید ترک برداشته یا کاملاً بشکند. این آسیب معمولاً در تصادفات رانندگی، سقوط از ارتفاع یا برخوردهای ورزشی مشاهده می‌شود.
علائم شکستگی فک
- درد شدید در ناحیه فک
- تورم و کبودی اطراف صورت و فک
- ناتوانی در باز و بسته کردن دهان
- جابجایی یا لق شدن دندان‌ها
- تغییر شکل صورت
- صدا دادن فک هنگام حرکت
درمان شکستگی فک
درمان شکستگی فک بسته به شدت شکستگی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- استفاده از باندهای کششی یا سیم برای تثبیت فک
- جراحی فک در موارد شدید
- مصرف داروهای ضد التهاب و مسکن
- رژیم غذایی نرم برای کاهش فشار روی فک
دررفتگی فک چیست؟
دررفتگی فک زمانی رخ می‌دهد که استخوان فک از محل طبیعی خود در مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ) خارج شود. این مشکل می‌تواند به صورت ناگهانی و بدون شکستگی استخوان اتفاق بیفتد.
علائم دررفتگی فک
- عدم توانایی در بستن دهان
- درد ناگهانی در ناحیه مفصل فک
- صدای کلیک یا گیر هنگام حرکت فک
- انحراف فک به یک سمت
- تغییر در نحوه قرارگیری دندان‌ها
درمان دررفتگی فک
درمان دررفتگی فک معمولاً شامل روش‌های غیر جراحی و به صورت دستی انجام می‌شود:
- بازگرداندن فک به محل اصلی توسط پزشک (تکنیک مانور دستی)
- استفاده از یخ و داروهای ضد التهاب برای کاهش تورم
- استفاده از گارد دهانی در طول خواب برای جلوگیری از تکرار
- فیزیوتراپی برای تقویت عضلات فک
تفاوت بین شکستگی فک و دررفتگی فک
در جدول زیر تفاوت‌های اصلی این دو آسیب آورده شده است:
| ویژگی | شکستگی فک | دررفتگی فک |
|---|---|---|
| نوع آسیب | شکستن یا ترک خوردن استخوان فک | خروج استخوان فک از محل طبیعی مفصل |
| علائم اصلی | درد، تورم، عدم توانایی در حرکت فک، تغییر شکل | ناتوانی در بستن دهان، انحراف فک، صدا دادن مفصل |
| درمان | جراحی، سیم‌کشی، دارو | بازگرداندن دستی، دارو، فیزیوتراپی |
| زمان بهبودی | چند هفته تا چند ماه | چند روز تا چند هفته |
| علت‌های رایج | ضربه شدید، تصادف، سقوط | خمیازه عمیق، ضربه ناگهانی، باز کردن بیش از حد دهان |
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که علائمی مانند درد شدید، ناتوانی در بستن دهان، تغییر در ظاهر فک یا مشکلات گفتاری دارید، لازم است هر چه سریع‌تر به متخصص فک و صورت یا اورژانس مراجعه کنید. تاخیر در درمان می‌تواند منجر به مشکلات طولانی‌مدت از جمله ناهنجاری‌های فکی و اختلال در گفتار و تغذیه شود.
جمع‌بندی
در حالی که هم شکستگی و هم دررفتگی فک از آسیب‌های جدی محسوب می‌شوند، اما تفاوت‌های قابل توجهی در نحوه بروز، علائم، شدت و درمان دارند. شناخت دقیق این تفاوت‌ها می‌تواند به درمان سریع‌تر و مؤثرتر کمک کند. در صورت هر گونه آسیب به فک، خوددرمانی نکنید و حتماً به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
