درمان شکستگی فک | علائم، علت‌ها و روش‌های جراحی
شکستگی فک چیست؟
شکستگی فک یا شکستگی استخوان فک (Mandibular Fracture) به آسیب یا ترک در استخوان فک گفته می‌شود. این شکستگی ممکن است در فک بالا (ماگزیلا) یا فک پایین (ماندیبل) رخ دهد، اما شکستگی فک پایین رایج‌تر است. این نوع آسیب معمولاً در اثر ضربه مستقیم، تصادف، سقوط یا درگیری فیزیکی رخ می‌دهد.
علائم شکستگی فک
- درد شدید در ناحیه فک یا صورت
- تورم و کبودی اطراف فک
- مشکل در باز و بسته کردن دهان
- تغییر شکل فک یا ناهماهنگی در دندان‌ها
- سفتی عضلات فک و صدا دادن هنگام حرکت دادن آن
- بی‌حسی یا مورمور شدن در لب‌ها و چانه
دلایل شکستگی فک
دلایل مختلفی می‌توانند منجر به شکستگی فک شوند، از جمله:
- تصادف‌های رانندگی
- سقوط از ارتفاع
- ضربه شدید در ورزش‌های رزمی یا فوتبال
- حوادث کاری یا صنعتی
- درگیری‌های فیزیکی و برخورد با اجسام سخت
روش‌های تشخیص شکستگی فک
پزشک متخصص پس از معاینه بالینی، معمولاً از روش‌های تصویربرداری برای تشخیص دقیق استفاده می‌کند، از جمله:
- عکس‌برداری با اشعه X (رادیوگرافی پانورامیک)
- سی‌تی اسکن (CT Scan)
- MRI در صورت آسیب به بافت‌های نرم اطراف فک
درمان شکستگی فک
درمان شکستگی فک به شدت و محل آسیب بستگی دارد. روش‌های درمانی عبارت‌اند از:
1. درمان محافظه‌کارانه
در مواردی که شکستگی خفیف باشد و استخوان جابجا نشده باشد، ممکن است پزشک با تجویز استراحت، مصرف غذاهای نرم و داروهای ضد التهاب، بهبودی را پیگیری کند.
2. بستن فک (Intermaxillary Fixation)
در این روش فک بالا و پایین با استفاده از سیم یا کش به هم بسته می‌شوند تا استخوان‌ها در موقعیت درست قرار بگیرند. این روش معمولاً برای چند هفته ادامه دارد.
3. جراحی فک (Open Reduction and Internal Fixation)
در موارد شدیدتر، جراحی لازم است. در این روش از صفحات و پیچ‌های فلزی برای ثابت نگه‌داشتن استخوان شکسته استفاده می‌شود. این عمل تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود.
مراقبت‌های پس از درمان شکستگی فک
پس از درمان، رعایت نکات مراقبتی برای تسریع روند بهبودی بسیار مهم است:
- استفاده از رژیم غذایی نرم و مایع
- عدم جویدن غذاهای سفت یا چسبناک
- رعایت کامل بهداشت دهان و دندان
- مصرف منظم داروهای تجویزی پزشک
- اجتناب از فعالیت‌های سنگین یا پرخطر
- مراجعه منظم به پزشک برای پیگیری روند بهبودی
عوارض احتمالی شکستگی فک
در صورت عدم درمان مناسب یا مراجعه دیرهنگام، ممکن است عوارض زیر ایجاد شود:
- اختلال در عملکرد دهان و فک
- عفونت در محل شکستگی
- بی‌حسی دائم لب یا چانه
- بدشکلی فک و صورت
- مشکلات دائمی در جویدن یا صحبت کردن
جمع‌بندی
شکستگی فک از جمله آسیب‌های جدی در ناحیه صورت است که نیازمند تشخیص سریع و درمان مناسب می‌باشد. مراجعه به پزشک متخصص فک و صورت، پیروی از دستورات درمانی، و رعایت مراقبت‌های پس از عمل می‌تواند نقش مهمی در بهبودی کامل بیمار داشته باشد.
